Bilgi Bankası

FTP (File Transfer Protocol - Dosya Transfer Protokolü), bilgisayar ağları üzerinde dosya transferi için kullanılan bir iletişim protokolüdür. Temel olarak bir sunucu ve istemci (client) arasında dosya transferi yapmak için kullanılır. İşte FTP hakkında temel bilgiler:

FTP Nasıl Çalışır?

1. Bağlantı Kurma: FTP ile dosya transferi yapmak için bir istemci (örneğin bilgisayarınızdaki FTP istemcisi veya web tarayıcısı) ve bir sunucu (FTP sunucusu) gereklidir. İstemci, sunucuya bağlanmak için sunucunun IP adresi veya alan adını ve FTP bağlantı noktasını (genellikle 21) kullanır.

2. Kimlik Doğrulama: Sunucu bağlantısı kurulduktan sonra, kullanıcı kimlik doğrulaması yapar. FTP sunucuları genellikle kullanıcı adı ve parola ile kimlik doğrulaması yaparlar. Bazı durumlarda, anonim FTP erişimi de sağlanabilir, bu durumda kullanıcı adı genellikle "anonymous" veya "ftp" olur.

3. Dosya Transferi: Bağlantı başarılı bir şekilde kurulduktan ve kimlik doğrulaması yapıldıktan sonra, istemci dosya transfer işlemlerini gerçekleştirebilir. İstemci, sunucudaki dosyaları indirebilir (download) veya kendi dosyalarını sunucuya yükleyebilir (upload).

FTP Özellikleri ve Kullanım Alanları

• Dosya Yönetimi: FTP, genellikle web siteleri için dosya yükleme ve yönetme işlemlerinde kullanılır. Web geliştiriciler ve sistem yöneticileri, FTP aracılığıyla web sunucularına dosya yükleyebilir veya indirebilirler.

• Güvenlik: Temel FTP, şifreli olmadığı için güvenlik açısından zayıf kabul edilir. Ancak SSL/TLS protokolü ile güvenli hale getirilmiş FTP (FTPS) veya SSH protokolü ile güvenli FTP (SFTP) gibi alternatifler mevcuttur.

• Performans: FTP, büyük dosyaları hızlı bir şekilde transfer etmek için uygun bir protokoldür. Bu nedenle, büyük dosya transferleri gerektiren işlerde tercih edilebilir.

• Anonim Erişim: Bazı FTP sunucuları anonim erişime izin verebilir. Bu durumda, kullanıcılar herhangi bir kimlik doğrulaması yapmadan sunucuya bağlanabilir ve belirli dosyaları indirebilirler.

FTP Tipleri

• Aktif FTP: İstemci, sunucuya veri bağlantısı kurar.
• Pasif FTP: Sunucu, veri bağlantısını istemciye kurar. Genellikle güvenlik duvarı (firewall) arkasındaki sistemler için tercih edilir.

FTP Kullanımı

FTP istemcisi olarak bilgisayarınızda FileZilla, WinSCP gibi yazılımları kullanabilirsiniz. Ayrıca birçok web tarayıcısı da FTP üzerinden dosya indirme ve yükleme işlemlerini destekler.

Özet

FTP, bilgisayar ağları üzerinde dosya transferi için kullanılan eski ve güvenilir bir protokoldür. Ancak güvenlik açısından sınırlamaları bulunduğundan, SSL/TLS ile güvenli hale getirilmiş FTPS veya SSH tabanlı SFTP gibi alternatifler tercih edilmektedir.